ốt yếu của việc ăn chay không phải là sự nhịn ăn, nhưng là tâm tình thống hối tội lỗi và quyết tâm quay về làm hòa với Thiên Chúa và tha nhân, muốn được thêm ơn sủng của Thiên Chúa… Nếu không có những tâm tình ấy, việc ăn chay sẽ chỉ là một hình thức và không có giá trị trước mặt Thiên Chúa. Ngôn sứ Giêrêmia đã tuyên sấm như sau: “Chúng có ăn chay, cầu khẩn, Ta cũng chẳng thèm nghe tiếng; có dâng lễ toàn thiêu và lễ phẩm, Ta cũng chẳng tỏ lòng xót thương” (Gr 14,12)…
Ăn chay cũng là một việc làm nội tâm và không cần cho người khác biết. Ngôn sứ Giôen đã tuyên sấm lời Đức Chúa như sau: “Ðừng xé áo, nhưng hãy xé lòng. Hãy trở về cùng Ðức Chúa là Thiên Chúa của anh em” (Ge 2,13).
---------------------------------
THỨ TƯ LỄ TRO
Bài đọc I (Ge 2,12-18)
12 Đây là sấm ngôn của Đức Chúa : “Các ngươi hãy hết lòng trở về với Ta, hãy ăn chay, khóc lóc, và thống thiết than van.”13 Đừng xé áo, nhưng hãy xé lòng. Hãy trở về cùng Đức Chúa là Thiên Chúa của anh em, bởi vì Người từ bi và nhân hậu, chậm giận và giàu tình thương, Người hối tiếc vì đã giáng hoạ.
14 Biết đâu Người chẳng nghĩ lại và hối tiếc mà để lại phúc lành, hầu anh em có lễ phẩm và lễ tưới rượu dâng lên Đức Chúa là Thiên Chúa của anh em.15 Hãy rúc tù và tại Xi-on, ra lệnh giữ chay thánh, công bố mở cuộc họp long trọng ;16 hãy tụ tập chúng dân, mời dự đại hội thánh, triệu tập các cụ già, tụ họp đám thiếu nhi cũng như trẻ thơ còn đang bú. Tân lang hãy ra khỏi loan phòng, tân nương hãy rời bỏ phòng khuê !17 Giữa tiền đình và tế đàn, các tư tế phụng sự Đức Chúa hãy than khóc và nói rằng : “Lạy Đức Chúa, xin dủ lòng thương xót dân Ngài ! Xin đừng để gia nghiệp của Ngài phải nhục nhã và nên trò cười cho dân ngoại ! Chẳng lẽ các dân lại được cớ mà nói : Thiên Chúa của chúng ở đâu rồi ?”18 Đức Chúa đã nồng nhiệt yêu thương đất của Người, đã tỏ lòng khoan dung đối với dân Người.
Bài đọc II (2 Cr 5,20–6,2)
5 20 Thưa anh em, chúng tôi là sứ giả thay mặt Đức Ki-tô, như thể chính Thiên Chúa dùng chúng tôi mà khuyên dạy. Vậy, nhân danh Đức Ki-tô, chúng tôi nài xin anh em hãy làm hoà với Thiên Chúa. 21 Đấng chẳng hề biết tội là gì, thì Thiên Chúa đã biến Người thành hiện thân của tội lỗi vì chúng ta, để làm cho chúng ta nên công chính trong Người.
6 1 Vì được cộng tác với Thiên Chúa, chúng tôi khuyên nhủ anh em : anh em đã lãnh nhận ân huệ của Thiên Chúa, thì đừng để trở nên vô hiệu. 2 Quả thế, Chúa phán rằng : Ta đã nhận lời ngươi vào thời Ta thi ân, phù trợ ngươi trong ngày Ta cứu độ. Vậy, đây là thời Thiên Chúa thi ân, đây là ngày Thiên Chúa cứu độ.
Tin Mừng (Mt 6,1-6.16-18)
1 Một hôm, Đức Giê-su nói với các môn đệ rằng : “Khi làm việc lành phúc đức, anh em phải coi chừng, chớ có phô trương cho thiên hạ thấy. Bằng không, anh em sẽ chẳng được Cha của anh em, Đấng ngự trên trời, ban thưởng. 2 Vậy khi bố thí, đừng có khua chiêng đánh trống, như bọn đạo đức giả thường biểu diễn trong hội đường và ngoài phố xá, cốt để người ta khen. Thầy bảo thật anh em, chúng đã được phần thưởng rồi. 3 Còn anh, khi bố thí, đừng cho tay trái biết việc tay phải làm, 4 để việc anh bố thí được kín đáo. Và Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả lại cho anh.
5 “Và khi cầu nguyện, anh em đừng làm như bọn đạo đức giả : chúng thích đứng cầu nguyện trong các hội đường, hoặc ngoài các ngã ba ngã tư, cho người ta thấy. Thầy bảo thật anh em : chúng đã được phần thưởng rồi. 6 Còn anh, khi cầu nguyện, hãy vào phòng, đóng cửa lại, và cầu nguyện cùng Cha của anh, Đấng hiện diện nơi kín đáo. Và Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả lại cho anh.
16 “Rồi khi ăn chay, anh em chớ làm bộ rầu rĩ như bọn đạo đức giả : chúng làm cho ra vẻ thiểu não, để thiên hạ thấy là chúng ăn chay. Thầy bảo thật anh em, chúng đã được phần thưởng rồi. 17 Còn anh, khi ăn chay, nên rửa mặt cho sạch, chải đầu cho thơm, 18 để không ai thấy là anh ăn chay ngoại trừ Cha của anh, Đấng hiện diện nơi kín đáo. Và Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả lại cho anh.”
Suy niệm 1: CHỚ CÓ PHÔ TRƯƠNG
“Khi làm việc lành phúc đức, anh em phải coi chừng, chớ có phô trương cho thiên hạ thấy.”(Mt 6,1)
Suy niệm: Chúa không nhắm dạy bố thí, cầu nguyện, và ăn chay. Vì các môn đệ dường như vẫn thường làm các việc ấy. Điều Chúa nhấn mạnh là cách làm: chớ có phô trương! Tin Mừng hôm nay xoáy duy nhất vào điểm này. Phô trương là cám dỗ muôn thuở; nó chọc thẳng vào yếu huyệt thứ nhất của con người là lòng kiêu ngạo. Nó tinh vi vì nó không cố kéo người ta ra khỏi “việc lành phúc đức;” nó chỉ đánh vào cáchhọ làm mà thôi. Khi người ta phô trương, thì những “việc lành phúc đức” của họ trở thành số không, vì“đã được trả công rồi!”
Mời Bạn: Nhiều khi ta không phô trương cách thô thiển, huỵch toẹt, ta chỉ phô trương cách khéo léo thôi. Song, đằng nào thì cũng là phô trương – và trước mặt Chúa, những “việc lành phúc đức” ta làm sẽ hoàn toàn mất chất. Để tránh bẫy phô trương, ta phải chặn cái ý nghĩ “mình có công phúc” hay “mình tốt lành” ngay từ trong lòng mình. Một vị thánh là thánh cho tới khi vị ấy biết mình là một vị thánh. Chúa dạy ta nhớ mình là tôi tớ vô dụng, nếu có làm được gì thì đấy chỉ là bổn phận mà thôi (x. Lc 17,10).
Chia sẻ: Nghĩ đến những cái bẫy phô trương ngay trong đời sống Giáo hội. Chẳng hạn, những nghi lễ rình rang bên ngoài mà thiếu hẳn chiều sâu, những bia khắc tên ân nhân này nọ…
Sống Lời Chúa: Ta hưởng ứng điều Chúa dạy bằng cách: kín đáo hết sức khi làm bất cứ điều gì tốt lành.
Cầu nguyện: Lạy Chúa, xin giúp con ý thức rằng dù con ở đâu, nghĩ gì, làm gì, thì Chúa cũng luôn nhìn thấy và biết rõ lòng con. Amen.
Suy niệm 2
Ba việc thực hành căn bản trong đời sống tôn giáo của người Do Thái là bố thí, cầu nguyện và ăn chay. Chúa Giêsu không bao giờ phản bác hay tranh luận về điều đó, ngược lại Ngài còn khuyến khích các môn đệ của mình thực hành những việc này, và còn xem đó như là sức mạnh để có thể khử trừ ma quỷ. Nhưng Ngài khó chịu khi thấy người ta làm những việc tốt đẹp đó với ý hướng xấu xa.
Cụ thể mục đích của việc bố thí là để sống tình bác ái, chia cơm sẻ áo với những kẻ khó nghèo. Đó là điều Chúa Giêsu đã dạy và đã sống, khi chính bản thân Ngài đã biết trao ban tất cả cho mọi người, đặc biệt là những người nghèo khổ và bất hạnh. Thế nhưng có một số người khi làm việc bố thì đã “khua chiêng đánh trống” cho mọi người tập trung đến xem. Việc bố thí của họ giống như một lễ hội để đánh bóng tên tuổi, hầu người khác biết đến và khen ngợi họ. Rõ ràng họ đã lợi dụng việc bố thí, lợi dụng sự nghèo khổ của người khác… Những việc làm như vậy Chúa Giêsu nói: “Chúng đã được phần thưởng rồi” (Mt 6,2b) từ những lời tán tụng của người khác. Còn người môn đệ Chúa, khi thực hành việc bác ái: “Đừng để tay trái biết việc tay phải làm” (Mt 6,3).
Mục đích của việc cầu nguyện là để nối kết với Thiên Chúa. Chính Chúa Giêsu đã thường xuyên có sự hiệp thông với Thiên Chúa Cha. Nhưng Ngài thường cầu nguyện vào lúc đêm khuya hay khi sáng sớm, ở trên núi cao hay ngoài bãi biển… Nghĩa là vào những lúc vắng vẻ và những nơi không có người. Vậy mà có những người thích cầu nguyện ở ngã ba đường, vào những lúc đông người. Mục đích là để cho người khác nhìn thấy, càng nhiều càng tốt, để người khác phải nể phục về đời sống đạo đức của họ. Chúa Giêsu gọi họ là “bọn đạo đức giả” (Mt 6,5). Và Ngài nhắc nhở cho các môn đệ của Ngài: “Hãy vào phòng, đóng cửa lại, và cầu nguyện” (Mt 6,6). Nghĩa là sự hiệp thông với Thiên Chúa chỉ có thể diễn ra trong một tâm hồn thinh lặng với một con tim hướng trọn về Chúa.
Mục đích của việc ăn chay là để biết làm chủ chính bản thân mình, là nhắc nhở mình biết từ khước những vui thú, những điều mình yêu thích để hướng trọn về Chúa. Chính vì vậy người ăn chay thực sự phải có được niềm vui, sự bình an trong tâm hồn vì họ đang tìm kiếm Chúa. Thế nhưng có những người ăn chay:“làm cho ra vẻ thiểu não, để thiên hạ thấy là chúng ăn chay” (Mt 6,16). Chúa Giêsu nhắc nhở cho các môn đệ Ngài khi ăn chay: “nên rửa mặt cho sạch, chải đầu cho thơm, để không ai thấy là anh em ăn chay” (Mt 6,17).
Lạy Chúa, khi bước vào mùa Chay, xin cho con để ý đến 3 việc thực hành cơn bản trong đời sống đạo là bố thí, cầu nguyện và ăn chay. Nhưng đừng để con quá nệ vào những thức bên ngoài, mà phải hướng vào chiều sâu bên trong của mỗi việc làm, vì Chúa không thích của lễ với những hình thức hào nhoáng bên ngoà mà không có một chút tâm tình nào, nhưng yêu thích “một tấm lòng tan nát khiêm cung”.
Xin cho con biết rõ mục đích của 3 việc bố thí, cầu nguyện và ăn chay là để thực thi tình bác ái, sống gắn bó với Chúa và chỉ tìm kiếm một mình Chúa; để từ những việc thực hành này, con hướng đến ý nghĩa cao trọng hơn của cả đời sống là quy hướng về Chúa với tất cả con người của con.
Suy niệm 3
Phụng vụ ngày thứ tư Lễ Tro, khởi đầu Mùa Chay, chúng ta thường nghe lời Thánh Ca: Hỡi người hãy nhớ mình là bụi tro và sẽ trở về bụi tro. Lời Thánh Ca lấy từ sách Sáng Thế (St 3,19) nhắc nhở chúng ta ý thức về thân phận con người mình chỉ là một thụ tạo yếu đuối mỏng dòn, có đó rồi lại không như bông hoa sớm nở tối tàn, chỉ một cơn gió thoảng nhẹ cũng đủ làm nó biến tan vào hư không.
Chúng ta cũng được nghe lời kêu gọi của ngôn sứ Giô-en: Hãy xé lòng chứ đừng xé áo.
Và bài Tin Mừng hôm nay của Thánh Matthêu mời gọi chúng ta hãy thật sự trở về với Chúa, để một mình ta đối diện với Chúa, ở đó chỉ có Thiên Chúa «Đấng thấu suốt những gì kín đáo sẽ trả lại cho anh» tất cả những gì anh đã hy sinh chỉ để nhằm đoạt được riêng Người mà thôi! Một thái độ phô trương, tự đắc trong khi làm việc lành là không phù hợp với tinh thần Tin Mừng. Một bộ mặt rầu rỉ, thiểu não, ủ dột khi ăn chay cũng không phù hợp với tinh thần Tin Mừng. Một kiểu cầu nguyện cốt để che đậy những suy nghĩ không tốt ẩn trong tâm địa ích kỷ cũng hoàn toàn ngược lại với tinh thần Tin Mừng. Thật vậy, nghi thức phải diễn tả tâm tình thì việc cử hành mới có ích lợi, một hình thức phải mang tải một nội dung sống động mới có sức hút thật sự. Việc xé áo sẽ trở thành giả dối nếu tâm hồn ta không tan nát vì hối hận tội lỗi. Cũng vậy, việc xức tro sẽ là vô ích nếu trong lòng ta không dâng lên tâm tình sám hối. Sẽ chỉ là những giọt nước mắt trên sân khấu hay giọt nước mắt cá sấu nếu chúng ta không thật sự khóc cho chính tội lỗi của mình.
Lạy Chúa, xin cho chúng con biết trở về bên Chúa với cõi lòng tan nát khiêm cung. Xin cho chúng con biết xức tro vào chính trong tâm hồn mình, vào thói kiêu căng tự mãn, vào thói phô trương giả hình, vào sự hận thù ghen tương đố kỵ tị hiềm lẫn nhau. Dẫu biết rằng, làm như vậy lòng con sẽ đau đớn như kim châm muối xát, nhưng đổi lại, tâm hồn chúng con sẽ được tẩy sạch mọi vết nhơ tội lụy để xứng đáng được hiệp thông với Chúa trong mùa khổ nạn của Người.
Suy niệm của Lm. Giuse Đinh Tất Quý
Và Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả lại cho anh (Mt 6,18).
Ăn chay là một hình thức thực hành tôn giáo đã có từ lâu đời. Xưa kia ăn chay còn kèm theo đánh tội, mặc áo nhặm nữa. Có nhiều người thắc mắc tự hỏi: tại sao phải ăn chay. Tại sao phải hành hạ thân xác như thế? Có phải Chúa độc ác đến độ vui sướng khi thấy con người bị hành hạ hay sao? Chắc chắn không phải như thế. Vậy tại sao ăn chay?
Theo thánh Tôma tiến sĩ, ta có 3 loại kẻ thù là: ma quỉ, thế gian và xác thịt. Nếu có ai hỏi trong ba loại kẻ thù đó, loại nào nguy hiểm nhất, có lẽ không ai ngần ngại trả lời đó là ma quỉ. Quả thực ma quỉ rất hiểm độc, xảo trá. Tuy nhiên, dù hiểm độc đến đâu ma quỉ vẫn luôn ở ngoài ta. Cả thế gian cũng thế, dù ở gần gũi ta, dù có ảnh hưởng lớn trên ta, nhưng thế gian vẫn luôn ở ngoài ta. Chỉ khi nào ta đồng ý, ma quỉ và thế gian mới đột nhập được vào cung cấm linh hồn. Ở đây xác thịt đóng một vai trò quan trọng. Vì xác thịt ở trong ta, thiết thân với ta. Khi mạnh mẽ, xác thịt là người lính canh tốt, là phương tiện phục vụ linh hồn. Nhưng khi yếu đuối, xác thịt thống trị linh hồn. Và tệ hơn nữa, khi ưng thuận với ma quỉ và thế gian, xác thịt trở thành kẻ nội thù, đánh phá ta ngay từ bên trong. Vì thế xác thịt là nguy hiểm nhất.
Thường không ai muốn sự xấu. Không ai muốn phạm tội. Người ta phạm tội hầu hết vì yếu đuối. Vì yếu đuối nên nghe theo ma quỉ, thế gian. Vì yếu đuối nên đồng ý cho ma quỉ, thế gian xâm nhập tâm hồn. Vì yếu đuối nên để ma quỉ, thế gian lèo lái tâm hồn. Muốn chống trả được sự dữ linh hồn phải mạnh khỏe. Muốn mạnh khỏe phải rèn luyện. Mùa chay chính là một thời gian thuận tiện để rèn luyện. Hôm nay Chúa Giêsu đưa ra cho ta chương trình 3 điểm để rèn luyện trong mùa Chay. Đó là ăn chay, cầu nguyện và làm việc bác ái.
Ăn chay là một phương thế hữu hiệu để rèn luyện tâm hồn. Ăn uống là nhu cầu sơ đẳng của con người. Làm chủ được nhu cầu sơ đẳng là bước đầu tiến đến làm chủ bản thân. Chế ngự được cơn đói dẫn ta đến chế ngự dục vọng. Quen nói không với bản năng thấp hèn, ta sẽ biết mạnh dạn từ chối những cám dỗ xấu. Quen tự chế ta sẽ trở nên mạnh mẽ. Biết từ bỏ ý riêng ta sẽ vươn lên cao trên bậc thang thánh thiện.
Cầu nguyện là phương thế không thể thiếu cho người muốn nên thánh. Nếu nên thánh là sống thân mật với Chúa thì cầu nguyện giúp ta đạt được điều này. Cầu nguyện càng sâu xa ta càng thân thiết với Chúa. Chúa là nguồn sức mạnh. Ai siêng năng cầu nguyện sẽ được sức mạnh cần thiết để chiến thắng các cơn cám dỗ. Chúa là nguồn thánh thiện. Ai thân thiết với Chúa sẽ có tâm hồn nhẹ nhàng siêu thóat mọi dính bén trần tục.
Mẹ Têrêsa nói: “Cầu nguyện sẽ mở rộng hơn tấm lòng của bạn, mãi tới mức lòng bạn lớn đủ, để chứa cả món quà tặng là chính Thiên Chúa.
Cầu nguyện không đòi chúng ta bỏ dở công việc, nhưng đòi chúng ta tiếp tục làm việc vì làm việc cũng là cầu nguyện.
Cầu nguyện dẫn tới đức tin, đức tin dẫn tới tình yêu, tình yêu đưa tới phục vụ vì lợi ích người nghèo”.
Làm việc bác ái. Tình yêu Chúa thực sự sẽ được thể hiện trong tình yêu mến anh em đồng loại. Tập làm việc bác ái giúp ta thêm lòng yêu mến Chúa. Quen nghĩ đến người khác giúp ta biết từ bỏ mình. Biết cảm thương trước những cảnh nghèo cảnh khổ sẽ giúp ta biết chia sẻ, xây dựng một xã hội huynh đệ, hòa bình.
Đã bao mùa Chay trôi qua, nhưng ta chưa tiến bộ bao nhiêu trên đường thánh thiện. Năm nay, ta hãy quyết tâm sống mùa Chay với chương trình cụ thể 3 việc mà Chúa đã dạy.
Một vị ẩn tu sống đơn độc trên ngọn núi cao. Ngày đêm ông ăn chay cầu nguyện. Ông ăn chay rất nghiêm ngặt và cầu nguyện rất tha thiết. Ðể thưởng công, Chúa cho xuất hiện một ngôi sao trên đầu núi. Khi ông ăn chay và cầu nguyện ít, ngôi sao mờ đi. Khi ông ăn chay và cầu nguyện nhiều thì ngôi sao rực sáng lên. Một hôm ông muốn leo lên đỉnh cao nhất của ngọn núi. Đang khi ông chuẩn bị lên đường thì một em bé gái trong làng đến thăm và ngỏ ý muốn đi cùng ông. Thày trò hăng hái lên đường. Đường càng lên cao càng dốc và khó đi. Mặt trời càng lúc càng nóng gắt. Cả hai thày trò ướt đẫm mồ hôi và cảm thấy khát nước nhưng không ai dám uống. Em bé không dám uống trước khi thày uống. Vị ẩn tu không dám uống vì sợ mất công phúc trước mặt Chúa. Nhưng nhìn thấy em bé mỗi lúc mệt thêm, thày ẩn tu thấy thương, nên mở nước ra uống. Lúc ấy em bé mới dám uống. Uống nước xong, em bé mỉm cười rất tươi và cám ơn thày. Thày ẩn tu len lén ngước mắt nhìn lên đỉnh núi. Thầy sợ ngôi sao biến mất vì thày đã không biết hãm mình. Nhưng lạ thay, trên đầu núi thày thấy không phải một mà có đến hai ngôi sao cùng xuất hiện. Thì ra, để thưởng công vì thày biết thương người khác, Chúa đã cho xuất hiện một ngôi sao nữa, sáng không kém gì ngôi sao kia.
Vâng! Hãy có chương trình ăn chay bằng hãm dẹp những tính mê nết xấu. Hãy gia tăng thời gian cầu nguyện sống bên Chúa. Hãy bớt chi tiêu để chia sẻ với những anh chị em đói nghèo. Nếu có một chương trình cụ thể và siêng năng thực tập những việc đạo đức nói trên, chắc chắn ta sẽ tiến bộ rất nhiều sau mùa Chay này. Ta sẽ được nhiều ơn Chúa và sẽ mừng lễ Phục sinh tràn đầy niềm vui thánh thiện.
Với nghi thức xức tro bây giờ, tôi long trọng khai mạc mùa Chay thánh năm 2014. Ước gì mùa Chay năm nay đem đến cho anh chị em phúc lộc dồi dào của Chúa qua những thực hành đạo đức ăn chay, cầu nguyện và làm việc bác ái như Chúa Giêsu đã dạy chúng ta.
Suy niệm của Lm. Antôn Nguyễn Văn Độ: Bước vào mùa tập luyện chiến đấu thiêng liêng
Lễ Tro, khai mạc Mùa Chay Thánh, bằng nghi thức làm phép tro và mỗi người nhận tro trên đầu, cùng lúc đó sẽ nghe được một trong hai câu Lời Chúa : Hãy ăn năn sám hối và đón nhận Tin Mừng, hoặc : Ta là thân cát bụi sẽ trở về cát bụi (SLRM).
Mỗi khi Mùa Chay về, chúng ta nghe văng vẳng bên tai lời Chúa mời gọi: “Các ngươi hãy thật lòng trở về với Ta trong chay tịnh, nước mắt và than van” (Joel 2,12).
Như thế, hai ý tưởng trong Mùa Chay Thánh luôn song hành với nhau, thứ nhất : chúng ta là những con người yếu đuối, tội lỗi; thứ hai : Thiên Chúa là Người Cha giàu lòng thương xót, Ngài luôn yêu thương chúng ta, Ngài sẵn sàng tha thứ và ban cho chúng ta sức mạnh với tình thương. Vì yếu đuối nên cần đến ơn Chúa, vì tội lỗi nên muốn được Chúa thứ tha, nhưng để lãnh nhận được ơn tha thứ thì cẩn phải trở về với Thiên Chúa trong cầu nguyện, trong chay tịnh và nước mắt, hướng tới tha nhân. Đó là ba việc phải làm trong Mùa Chay Thánh:
Ăn chay
Cầu nguyện
Và bố thí
Cầu nguyện
Và bố thí
Là ba việc cần phải làm trong Mùa Chay, vì nó diễn tả ba chiều kích, ba mối tương quan giữa đương sự với Thiên Chúa và với anh em. Tương quan với Thiên Chúa là cầu nguyện, với tha nhân là bố thí và với chính mình là ăn chay. Ba tương quan này đồng hành với nhau và thể hiện cùng một lúc trong đời sống thường nhật của người kitô hữu.
Để ba tương quan này gắn kết với nhau, điều kiện đã được Chúa Giêsu nói rõ đó là : nội tâm. Những việc chúng ta làm trong Mùa Chay xuất phát từ sâu thẳm của tâm hồn hướng lên Thiên Chúa và hướng đến anh em, chứ không phải là hình thức bên ngoài. Vì thế, ăn chay, cầu nguyện cũng như bố thì là những việc được làm vì đẹp lòng Chúa, chứ không phải cho người ta thấy.
Trước hết phải khiêm nhường
Ăn chay, tiếng La tinh là jejunium, nghĩa là : “tự nhịn bất kỳ thức ăn nào”. Khi nhịn chay, con người nhận ra mình lệ thuộc vào Thiên Chúa, “hạ mình” trước mặt Chúa, vì cảm thấy mình mỏng giòn, yếu đuối như tác giả Thánh vịnh nói : “Phần tôi, những ngày chúng đau yếu, tôi đã từng khoác áo nhặm vào thân, lại ăn chay để hãm mình phạt xác, lòng tôi ấp ủ câu kinh lời nguyện” (Tv 34, 13).
Khiêm nhường khi ăn chay còn để Chúa thấy rằng chúng ta chẳng là gì nếu không có Chúa và thiết tha kêu cầu Chúa : “Bấy giờ tất cả con cái Ít-ra-en và toàn dân đã lên Bết Ên; họ ngồi khóc tại đây trước nhan Ðức Chúa. Hôm ấy họ ăn chay cho đến chiều. Rồi họ dâng lễ toàn thiêu và lễ kỳ an lên trước nhan Ðức Chúa ” (x. Tl 20, 26) ; “Vua Ða-vít cầu khẩn Thiên Chúa cho đứa trẻ, vua ăn chay nhiệm nhặt, và khi về nhà ngủ đêm thì nằm dưới đất ; Vua trả lời: “Bao lâu đứa bé còn sống, ta ăn chay và khóc lóc vì ta tự bảo: “Biết đâu Ðức Chúa sẽ thương xót ta và đứa bé sẽ sống!” (2 S 12, 16.22), nhất là nhận biết mình là tội lỗi, là hư vô và cầu xin ơn Chúa tha : “Tôi ăn chay, mặc áo vải thô và rắc tro lên đầu rồi ngẩng mặt lên Chúa Thượng là Thiên Chúa, để dâng lời khẩn nguyện nài van” (Dn 9, 3). Việc giữ chay thể xác chỉ có ý nghĩa khi nhịn ăn đi kèm với việc trách xa tội lỗi : “Chúng nói: “Chúng tôi ăn chay, sao Ngài không thấy, chúng tôi hãm mình, sao Ngài chẳng hay?”... Phải chăng đó là cách ăn chay mà Ta ưa chuộng trong ngày con người phải thực hành khổ chế? Cúi rạp đầu như cây sậy cây lau, nằm trên vải thô và tro bụi, phải chăng như thế mà gọi là ăn chay trong ngày các ngươi muốn đẹp lòng Ðức Chúa? Cách ăn chay mà Ta ưa thích chẳng phải là thế này sao: mở xiềng xích bạo tàn, tháo gông cùm trói buộc,trả tự do cho người bị áp bức, đập tan mọi gông cùm? ” (x. Is 58, 1-12), nếu không nó chỉ là phô trương.
Đừng phô trương
Chính Chúa Giêsu đã cảnh báo : “Các người hãy cẩn thận, đừng phô trương công đức trước mặt người ta để cho thiên hạ trông thấy… khi các người bố thí, thì đừng thổi loa báo trước, như bọn giả hình làm ở nơi hội đường và phố xá, để cho người ta ca tụng… Các ngươi có bố thì, thì làm sao đừng để tay trái biết việc tay phải làm, để việc ngươi bố thí được giữ kín. Và Cha ngươi, Đấng thấu suốt mọi bí ẩn, sẽ trả công cho người ” (Mt 6, 1-6).
Trong Kinh Thánh, Chúa tố cáo mạnh nhất cái vẻ bề ngoài, hay là giả hình. Vi khi giả hình, con người giáng cấp Thiên Chúa, họ đặt Ngài xuống hàng thứ hai, đặt tạo vật, công chúng lên chỗ nhất: “Người phàm chỉ thấy điều mắt thấy, còn Đức Chúa thí thấy tận đáy lòng” (1 Sm 16, 7). Trau dồi dáng vẻ bên ngoài của chúng ta hơn tâm hồn chúng ta có nghĩa là coi người phàm trọng hơn Thiên Chúa.
Như vậy, vẻ bề ngoài hay sự giả hình tự bản chất là một sự thiếu đức tin: nhưng đó cũng là một sự thiếu đức bác ái đối với tha nhân theo nghĩa nó có xu hướng qui những con người thành những kẻ say mê. Sự giả hình không công nhận phẩm giá thích đáng của họ, nhưng thấy họ tùy thuộc hình ảnh của chính mình. Thiếu đức tin và thiếu đức bác ái, việc làm sẽ trở nên vô ích, nên không có được công phúc gì.
Sống cậy trông vào Chúa
Sai lầm lớn nhất của nền văn hóa hiện nay là tin rằng con người có thể có hạnh phúc mà không cần Thiên Chúa. Như thế khi loại bỏ điều sâu thẳm trong con người, người ta chối bỏ điều liên kết con người với Thiên Chúa là Đấng ban sự sống… theo Đức Thánh Cha Phanxicô, đó là một tội ác, vì tước mất của người nghèo sự hiện diện của Thiên Chúa, mà cũng vì xem rằng con người có thể sống như thể không có Thiên Chúa, phủ nhận chiều kích thụ tạo và sự lệ thuộc của con người vào Thiên Chúa, không cậy dựa vào Chúa (x. Sứ điệp Mùa Chay 2014).
Người nghèo bị tước mất Thiên Chúa, và người giầu không cần đến Thiên Chúa, cả hai hạng người này đều được Giáo hội quan tâm. Giáo hội nhìn đến những ai đang thiếu thốn, không chỉ do nỗi khốn khổ về tâm linh, vốn thường ẩn chứa trong lòng mọi người và làm cho họ day dứt, dù họ có nhiều của cải… Khốn khổ vật chất là sống trong điều kiện không xứng với phẩm giá con người. Khốn khổ luân lý là nô lệ cho thói xấu và tội lỗi, có thể dẫn đến khốn khổ vật chất, và luôn đi đến chỗ khốn khổ tâm linh, đó là khi người ta xa rời Thiên Chúa, khước từ tình yêu của Ngài.
Đó là lý do mùa chay năm nay Đức Thánh Cha Phanxicô đã mời gọi chúng ta suy tư lời của thánh Phaolô : “Thực vậy, anh chị em biết lòng quảng đại của Đức Giêsu Kitô Chúa chúng ta: Ngài giàu sang, nhưng đã trở nên nghèo vì anh chị em, để anh chị em trở nên giàu sang nhờ cái nghèo của Ngài ” (2 Cr 8,9). Sự giàu có đích thực của Chúa Giêsu là phận làm Con Thiên Chúa, đã nên người nghèo khó để chúng ta được làm con Thiên Chúa, trở nên giàu có nhờ sự khó nghèo của Ngài. Con người giầu vì được làm con Thiên Chúa theo bản tính. Con Thiên Chúa thấy cái nghèo của chúng ta, nên đã thi hành ý Chúa Cha, hạ mình nhập thể, chịu chết, sống lại để cứu chuộc chúng ta. Chúng ta cũng thế, làm sao để cái nghèo của anh em chạm đến con tim chúng ta, hầu chúng ta có thế giúp người anh em ta đang khao khát ơn cứu độ (x. Sứ điệp Mùa Chay 2014).
Xin Chúa Thánh Thần nâng đỡ những quyết tâm của chúng ta trong suốt hành trình của Mùa Chay Thánh này cho nên. Amen.
Suy niệm của Giêrônimô Nguyễn Văn Nội: ĂN CHAY, CẦU NGUYỆN & LÀM VIỆC LÀNH PHÚC ĐỨC THEO SỰ HƯỚNG DẪN CỦA CHÚA GIÊ-SU KI-TÔ
I. DẪN VÀO PHỤNG VỤ
Kết thúc Sứ Điệp Mùa Chay năm 2014, Đức Thánh Cha Phan-xi-cô đã kêu gọi: “Anh chị em thân mến, ước gì Mùa Chay này thấy được toàn thể Giáo hội sẵn sàng và mau mắn làm chứng cho những người đang sống trong tình trạng lầm than vật chất, luân lý và tinh thần: làm chứng về Sứ Điệp Tin Mừng, được tóm tắt trong việc loan báo tình thương của Chúa Cha từ bi, sẵn sàng ôm lấy mỗi người trong Chúa Ki-tô.
“Xin Chúa Thánh Linh, – nhờ Ngài ” chúng ta vốn là người nghèo, nhưng có khả năng làm bao nhiêu điều phong phú: như người không có gì cả, nhưng lại sở hữu tất cả” (2 Cr 6,10),- nâng đỡ những quyết tâm trên đây của chúng ta và củng cố trong chúng ta mối quan tâm và trách nhiệm đối với sự lầm than của con người, để chúng ta trở nên từ bi và là những người thực thi lòng từ bi. Với lời cầu chúc ấy, tôi hứa cầu nguyện cho anh chị em, để mỗi tín hữu và mỗi cộng đoàn Giáo Hội tiến bước một cách hiệu quả trong hành trình Mùa Chay, và tôi xin anh chị em cầu nguyện cho tôi. Xin Chúa chúc lành cho anh chị em và xin Đức Mẹ gìn giữ anh chị em.”
II. LẮNG NGHE LỜI CHÚA TRONG BA BÀI THÁNH KINH
2.1 Lắng nghe Lời Chúa trong bài đọc 1 (Ge 2,12-18): Kêu gọi sám hối
2.2 Lắng nghe Lời Chúa trong bài đọc 2 (2 Cr 5,20-6,2): Thi hành sứ vụ Tông Đồ
2.3 Lắng nghe Lời Chúa trong bài Tin Mừng (Mt 6,1-6.16-18): Bố thí, cầu nguyện và ăn chay
III. TÌM HIỂU LỜI CHÚA TRONG BA BÀI THÁNH KINH
3.1 Bài đọc 1 (Ge 2,12-18): Ngôn sứ Gio-en nhắc lại sấm ngôn của Đức Chúa: “Nhưng ngay cả lúc này, các ngươi hãy hết lòng trở về với Ta, hãy ăn chay, khóc lóc, và thống thiết than van. Đừng xé áo, nhưng hãy xé lòng. Hãy trở về cùng Đức Chúa là Thiên Chúa của anh em, bởi vì Người từ bi và nhân hậu, chậm giận và giầu tình thương, Người hối tiếc vì đã giáng họa.”
3.2 Bài đọc 2 (2 Cr 5,20-6,2): Là sứ giả thay mặt Đức Ki-tô và nhân danh Người, Thánh Phao-lô khuyên dạy các tín hữu Cô-rin-tô và nài xin họ hãy làm hòa với Thiên Chúa. Vì theo Thánh Phao-lô, Thiên Chúa đã biến Đức Giê-su Ki-tô là Đấng chẳng hề biết tội là gì, thành hiện thân của tội lỗi vì chúng ta, để làm cho chúng ta nên công chính trong Người.
3.3 Bài Tin Mừng (Mt 6,1-6.16-18): Đức Giê-su căn dặn các môn đệ phải làm thế nào “khi làm việc lành phúc đức, cầu nguyện và ăn chay“. Làm việc lành phúc đức hay bố thí là nhằm giúp đỡ tha nhân gặp cảnh túng thiếu. Cầu nguyện là để thờ phượng, chúc tụng, ngợi khen Thiên Chúa và xin ơn phần hồn phần xác cho mình và cho người khác. Còn ăn chay là để làm chủ thân xác bằng cách ép nó phải hy sinh, khổ chế để trở nên tinh tuyền hơn. Cả ba việc trên, tự bản chất, đều là những việc rất tốt. Nhưng cả ba việc ấy chỉ tốt lành khi chúng được thực hiện bằng một tinh thần khiêm tốn, vô vị lợi và thật tình sám hối tức tinh thần siêu nhiên theo ngôn ngữ ưa dùng của nhà đạo. Tinh thần siêu nhiên là tinh thần của Thiên Chúa nên thiếu tinh thần siêu nhiên ấy, việc bố thí, cầu nguyện và ăn chay có thể trở thành những việc khoe khoang, đề cao cá nhân, đạo đức giả hình, chẳng đem lại ơn ích gì cho người thực hiện. Trong bối cảnh Do-thái giáo đang suy tàn thời đầu Công Nguyên, Đức Giê-su đã dạy: người tín hữu phải bố thí và ăn chay cách kín đáo, phải cầu nguyện nơi kín đáo để tránh hư danh.
IV. MỘT VÀI SUY NGHĨ CHO MÙA CHAY 2014
4.1 Suy nghĩ thứ nhất: Từ bố thí cho người nghèo đến đấu tranh chống nghèo đói, bất công:Trong xã hội Do-thái vào thời Đức Giêsu cũng đã có hố ngăn cách giữa người giầu và người nghèo và cũng đã có nhiều bất công xã hội. Nhưng không thể so sánh với thế giới ngày nay, vì hố ngăn cách giầu nghèo và bất công xã hội là một “điểm đen” lớn nhất của thời đại hiện nay. Chúng ta không có gì phải ngạc nhiên khi thấy Giáo hội triển khai giáo huấn Lời Chúa mà nhấn mạnh rất nhiều đến trách nhiệm biến đổi xã hội và thay đổi cơ chế bất công. Vào những năm 30 thời Công nguyên, bố thí tiền của cho người nghèo đói, túng thiếu là một hành vi bác ái được chính Đức Giê-su giảng dạy. Cũng giáo huấn về bố thí ấy, ngày nay Giáo hội dạy chúng ta không chỉ giúp cơm ăn áo mặc cho người nghèo, mà chúng ta phải đứng về phía người nghèo, chống lại nạn nghèo đói, bóc lột, bất công đang làm mất phẩm giá làm người của bao nhiêu con người trong các nước, các dân: “Toàn thể Giáo hội sẵn sàng và mau mắn làm chứng cho những người đang sống trong tình trạng lầm than vật chất, luân lý và tinh thần” (Đức Giáo Hoàng Phan-xi-cô).
4.2 Suy nghĩ thứ hai: Từ cầu nguyện mang tính cá nhân đến cầu nguyện mang tính toàn cầu:Vào thời Đức Giê-su khi nói đến cầu nguyện người ta nghĩ đến lời cầu nguyện cá nhân hay cộng đoàn kẻ tin. Ngày nay lời cầu nguyện của Ki-tô hữu phải mang chiều tính toàn cầu. Vì lời cầu nguyện của chúng ta phải chứa đựng tâm tư, khát vọng, số phận của hằng triệu, hàng tỷ con người cơm không đủ ăn, nước không đủ uống. Lời cầu nguyện của chúng ta ngày nay không chỉ dừng lại ở ý chỉ và lời cầu xin, mà còn phải bao hàm cả hành động đấu tranh cho người nghèo và người bị gạt ra ngoài lề xã hội, cho hố ngăn cách giữa giầu nghèo nhỏ lại, cho thế giới có công lý và hòa bình, cho phẩm giá con người được tôn trọng.
4.3 Suy nghĩ thứ ba: Từ ăn chay là nhịn ăn nhịn uống đến tự ý từ khước địa vị, quyền bính, danh vọng, lạc thú và nhất là của cải: Trong lãnh vực ăn chay, nếu so sánh hai thời điểm thập niên 30 của thế kỷ thứ I với những năm đầu thế kỷ 21 này cũng có một bước tiến rất dài. Ngày xưa ăn chay chủ yếu là nhịn ăn nhịn uống một hai ngày hoặc dài lắm là 40 ngày của Mùa Chay và là hãm mình ép xác chút đỉnh. Còn ngày nay ăn chay thật sự là dám tự ý khước từ địa vị, quyền bính, danh vọng, lạc thú và nhất là của cải. Vì, như lời Thánh Phao-lô gởi cho Ti-mô-thê mà Đức Gio-an Phao-lô II đã lấy lại: “Cội rễ sinh ra mọi điều ác là lòng ham muốn tiền bạc, vì buông theo lòng ham muốn ấy, nhiều người đã lạc xa đức tin và chuốc lấy bao nỗi đớn đau xâu xé (1 Tm 6,10). Bóc lột người khác, thờ ơ trước đau khổ của anh chị em mình, và vi phạm những luật luân lý cơ bản, đó chỉ là vài hậu quả của lòng ham muốn tìm kiếm lợi lộc” (SĐMC 2003, 2).
4.4 Suy nghĩ thứ bốn: Về sự lầm than của con người thời nay và trách nhiệm của các Ki-tô hữu: Đức Thánh Cha Phan-xi-cô kêu gọi trong “Sứ điệp Mùa Chay 2014”: “Noi gương Thầy Chí Thánh, các Ki-tô hữu chúng ta được kêu gọi hãy nhìn đến tình cảnh lầm than của anh chị em chúng ta, động chạm đến, gánh lấy và hoạt động cụ thể để thoa dịu những lầm than ấy”.
“Lầm than (miseria) không đồng nghĩa với nghèo (povertà); lầm than là sự nghèo nàn không có lòng tín thác, không có tình liên đới, không có hy vọng. Chúng ta có thể phân biệt ba loại lầm than: lầm than vật chất, lầm than luân lý và lầm than tinh thần”.
“Lầm than vật chất vẫn thường được gọi chung là sự nghèo khổ và đè nặng trên những người sống trong hoàn cảnh không xứng đáng với con người: những người bị thiếu các quyền cơ bản và nhu yếu phẩm như lương thực, nước, những điều kiện vệ sinh, công ăn việc làm, khả năng phát triển và tăng trưởng về văn hóa. Đứng trước lầm than này, Giáo Hội cống hiến dịch vụ của mình, diakonia, để đi gặp gỡ những người túng thiếu và chữa lành nhưng vết thương làm xấu xí khuôn mặt của nhân loại. Nơi những người nghèo và những người rốt cùng, chúng ta nhìn thấy tôn nhan của Chúa Ki-tô; khi yêu thương và giúp đỡ những người nghèo, chúng ta yêu mến và phụng sự Chúa Ki-tô. Sự dấn thân của chúng ta cũng nhắm làm sao để chấm dứt những vụ vi phạm phẩm giá con người trên thế giới, những kỳ thị và lạm dụng là nguồn gốc gây ra lầm than trong bao nhiêu trường hợp. Khi quyền lực, sa hoa và tiền bạc trở thành thần tượng, thì người ta coi chúng quan trọng hơn đòi hỏi phải phân phối công bằng những của cải. Vì thế, các lương tâm cần hoán cải, trở về với công lý, sự bình đẳng, sự điều độ và chia sẻ”.
“Điều không kém phần gây lo âu chính là lầm than luân lý, nó hệ tại trở nên nô lệ cho những tật xấu và tội lỗi. Bao nhiêu gia đình lo âu vì có một trong những phần tử của mình, thường là người trẻ, nghiện ngập rượu, ma túy, cờ bạc và dâm ô! Bao nhiêu người đã đánh mất ý nghĩa cuộc sống, thiếu những viễn tượng tương lai và mất hy vọng! Và bao nhiêu người bị bó buộc sống trong lầm than luân lý do những điều kiện xã hội bất công, thiếu công ăn việc làm, khiến họ không còn phẩm giá mang mang cơm bánh về nhà, thiếu bình đẳng trong các quyền giáo dục và sức khỏe. Trong những trường hợp ấy, lầm than luân lý có thể được gọi là một sự bắt đầu tự sát. Hình thức lầm than này cũng là nguyên nhân làm cho nền kinh tế suy sụp, nó luôn gắn liền với lầm than tinh thần mà chúng ta khi chúng ta xa lìa Thiên Chúa và từ khước tình thương của Ngài. Nếu chúng ta cho rằng mình không cần Thiên Chúa, Đấng đang giơ tay cho chúng ta trong Chúa Ki-tô, vì chúng ta nghĩ mình tự mãn, thì chúng ta đang đi vào con đường thất bại. Thiên Chúa là Đấng duy nhất có thể cứu vớt và giải thoát chúng ta thực sự”.
“Tin Mừng là thuốc giải độc đích thực chống lại lầm than tinh thần: Ki-tô hữu được mời gọi mang vào mọi môi trường lời loan báo giải thoát, theo đó có sự tha thứ tội lỗi đã phạm, Thiên Chúa cao cả hơn tội lỗi chúng ta và Ngài yêu thương chúng ta một cách nhưng không, luôn luôn, và chúng ta được dựng nên để hiệp thông và sống vĩnh cửu. Chúa mời gọi chúng ta hãy trở thành những người hân hoan loan báo sứ điệp từ bi và hy vọng ấy! Thật là đẹp khi cảm nghiệm niềm vui loan truyền tin mừng đó, chia sẻ kho tàng đã được ủy thác cho chúng ta, để an ủi những con tim tan vỡ và mang lại hy vọng cho bao nhiêu anh chị em chúng ta đang bị bóng đêm bao phủ. Vấn đề ở đây là đi theo và noi gương Chúa Giê-su, Đấng đã đi đến với người nghèo và tội nhân như một mục tử đi tìm con chiên bị lạc mất, và Ngài đến gặp chúng ta với đầy tình yêu thương. Khi hiệp nhất với Chúa, chúng ta có thể can đảm mở ra những con đường mới để loan báo Tin Mừng và thăng tiến con người”.
Kết luận:
Ngôn sứ Gio-en kệu gọi Ít-ra-en và chúng ta: “Đừng xe áo, nhưng hãy xé lòng” Xé áo là việc tương đối dễ, nhưng xé lòng mới là việc khó, mới là điều cơ bản. Xé lòng là thay đổi cách nghĩ và cách sống của chúng ta. Lời kêu gọi ấy phải được chúng ta đáp lại trong Mùa Chay 2014 này:
(a) Thay vì đóng khung việc sống đạo của mình trong nhà thờ thì chúng ta mở rộng việc sống đạo ra ngoài xã hội;
(b) Thay vì giới hạn việc sống đạo của mình chỉ có chiều dọc (Thiên Chúa với tôi và tôi với Thiên Chúa) thì chúng ta thêm chiều ngang vào cách sống đạo ấy (tôi với tha nhân);
(c) Thay vì chỉ biết quý trọng người giầu có và người có chức quyền (đời cũng như đạo), thì chúng ta dành tình yêu ưu tiên cho người nghèo;
(d) Thay vì sống thờ ơ, vô trách nhiệm với người xung quanh, thì chúng ta thể hiện rõ “mối quan tâm và trách nhiệm đối với sự lầm than của con người thời nay.”
IV. CẦU NGUYỆN CHO THẾ GIỚI VÀ HỘI THÁNH
5.1 “Các ngươi hãy hết lòng trở về với Ta, hãy ăn chay, khóc lóc, và thống thiết than van. Đừng xé áo, nhưng hãy xé lòng. Hãy trở về cùng Đức Chúa là Thiên Chúa của anh em, bởi vì Người từ bi và nhân hậu, chậm giận và giàu tình thương,” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cho các dân tộc trên thế giới, nhất là cho những người sống theo chủ nghĩa vô thần duy vật và bất tín, để họ sớm nhận ra sai lầm của mình mà trở lại với Thiên Chúa là Chúa Tể vũ trụ vạn vật.
Xướng: Chúng ta cùng cầu xin Chúa!
Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
Đáp: Xin Chúa nhận lời chúng con!
5.2 “Vì được cộng tác với Thiên Chúa, chúng tôi khuyên nhủ anh em: anh em đã lãnh nhận ân huệ của Thiên Chúa, thì đừng để trở nên vô hiệu” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cho mọi thành phần Hội Thánh, cách riêng cho Đức Thánh Cha Phan-xi-cô và các Hồng Y & Giám Mục, để mọi Ki-tô hữu biết phát huy ân huệ của Thiên Chúa trong cuộc đời mình.
5.3 “Đừng xé áo, nhưng hãy xé lòng. Hãy trở về cùng Đức Chúa là Thiên Chúa của anh em.”Chúng ta hãy cầu xin Chúa cho các Ki-tô hữu thuộc giáo xứ chúng ta, để mọi người biết hoán cải và thay đổi thật sự cách sống đạo của mình theo Mạc Khải của Lời Chúa.
5.4 “Khi làm việc lành phúc đức, anh em phải coi chừng, chớ có phô trương cho thiên hạ thấy. Bằng không, anh em sẽ chẳng được Cha của anh em, Đấng ngự trên trời, ban thưởng.” Chúng ta hãy cầu xin Chúa cho thành viên các Ban Bác Ái Xã Hội và Caritas Việt Nam để họ biết thể hiện lòng từ bi nhân hậu của Thiên Chúa trong cách phục vụ người nghèo của mình.
Suy niệm của Lm. Đan Vinh: PHẢI LÀM VIỆC LÀNH TRONG KHIÊM HẠ
I. HỌC LỜI CHÚA
1. TIN MỪNG: Mt 6,1-6,16-18
2. Ý CHÍNH:
Sau khi trình bày về sự công chính mới trong việc tuân giữ các giới răn, Đức Giê-su đề cập tới việc canh tân các việc lành thế nào cho phù hợp với tinh thần mới của Người. Theo Đức Giê-su điều cốt yếu khi làm các việc đạo đức là phảilàm theo tinh thần khiêm tốn và vâng phục thánh ý Chúa Cha: Tránh làm các việc đạo đức hình thức theo người biệt phái như khua chiêng đánh trống khi bố thí để được người ta khen, cầu nguyện ngay giữa chốn đông người để cho người ta thấy, làm bộ mặt rầu rĩ thiểu não khi ăn chay để được người ta nể phục.
3. CHÚ THÍCH:
- C 1-2: + Khi làm việc lành phúc đức, anh em phải coi chừng. Chớ có phô trương cho thiên hạ thấy: Đức Giê-su đòi hỏi các môn đệ của Người phải tránh thói đạo đức giả hình của các người Pha-ri-sêu (Biệt phái), là những kẻ “nói mà không làm”, “làm mọi việc cốt để cho thiên hạ thấy” (x Mt 23,3.5). + Bố thí: Thời Đức Giê-su, bố thí được coi là việc công chính bậc nhất (x Hc 7,10). Hình như người ta ưa làm việc bố thí công khai, nên dễ đưa tới thái độ phô trương bề ngoài để được nhiều người ca tụng. + Đừng có khua chiêng đánh trống: Rất có thể những người Pha-ri-sêu thời Đức Giê-su dùng chiêng trống để thông báo cho những người ăn xin tập trung đến nhận quà. Tuy nhiên, không thấy bản văn nào nói đến việc này. Do đó, ta có thể coi đây chỉ là một kiểu nói phóng đại để làm nhấn mạnh tinh thần khiêm tốn, mà Đức Giê-su muốn các môn đệ của Người phải có khi làm các việc đạo đức. + Chúng đã được phần thưởng rồi: Lời khen của người đời đã là phần thưởng cho những kẻ làm việc bố thí để tìm hư danh, nên họ sẽ không được hưởng phúc thiêng liêng trước mặt Chúa Cha trên trời.
- C 3-4: + Đừng “cho tay trái biết việc tay phải làm”: Là một kiểu nói có nghĩa là phải giữ kín không nói ra cho người khác biết việc lành mình đang làm.
- C 5-6: + Cầu nguyện: Chính Đức Giê-su đã nêu gương và dạy các môn đệ về sự cầu nguyện (x. Mt 14,23). Theo các huấn thị của Người rải rác trong các Tin Mừng thì cách cầu nguyện đúng đắn phải mang những đặc tính sau: Phải cầu nguyện cách khiêm tốn trước Thiên Chúa (x Lc 18,10-14) và người đời (x Mt 6,5-6); Lời cầu phải chân thành, phát xuất tự đáy lòng (x Mt 6,7); Phải tin tưởng vào lòng nhân từ của Chúa Cha (x Mt 6,8; 7,7-11) và kiên trì nài xin (x Lc 11,5-8; 18,1-8). Lời cầu nguyện chỉ được Thiên Chúa chấp nhận nếu cầu xin với lòng tin (x Mt 21,22); Phải cầu nguyện nhân danh Đức Giê-su (x. Mt 18,19-20); và phải tin chắc Chúa sẽ thương ban điều tốt cho mình (x Mt 7,11). + Chúng thích đứng cầu nguyện trong các hội đường, hoặc ngoài các ngã ba ngã tư cho người ta thấy: Ở đây Đức Giê-su không đả kích việc cầu nguyện công khai và mang tính cộng đồng (x Mt 18,19-20), nhưng Người chỉ muốn môn đệ tránh cầu nguyện với ý muốn phô trương công đức để được ca tụng. + Hãy vào phòng đóng cửa lại mà cầu nguyện cùng Cha của anh: Đức Giê-su gợi lại cách thức cầu nguyện của ngôn sứ Ê-li-a khi ông cầu xin cho một đứa bé mới chết được sống lại (x 2 V 4,33). Cách thức cầu nguyện kín đáo này trái với lối phô trương của những người biệt phái. Cầu nguyện là sự gặp gỡ Thiên Chúa. “Vào phòng” là sự hồi tâm, đặt mình trước mặt Thiên Chúa nhờ đức tin. Thiếu điều này sẽ không còn là sự cầu nguyện đích thực nữa.
- C 16-18: + Ăn chay: Đã từ rất lâu, dân Ít-ra-en có tục lệ ăn chay mỗi khi có tang chế (x 2 Sm 3,35) và khi cầu xin Chúa ban ơn đặc biệt (2 Sm 12,16). Ăn chay theo luật Mô-sê là nhịn ăn uống trong thời gian 12 giờ ban ngày. Trong thời gian ăn chay, người ta sẽ không tắm rửa, để râu tóc mọc dài, và phải mặc một loại quần áo vải thô đặc biệt. Thời Đức Giê-su, dân Do Thái chỉ buộc phải ăn chay trong lễ Xá Tội nhằm ngày mùng mười tháng Bảy lịch Do thái, tức khoảng cuối tháng Chín dương lịch (x. Lv 16,29-31; Cv 27,9), trong ngày kỷ niệm Đền thờ bị tàn phá và những khi gặp phải thiên tai. Khi ấy việc ăn chay sẽ do các đầu mục Do thái quyết định. Riêng người Pha-ri-sêu còn tự nguyện ăn chay mỗi tuần hai lần (x. Lc 18,12), nhưng việc chay tịnh của họ mang tính hình thức nhằm để phô trương (x Mc 2,18), nên Đức Giê-su không chấp nhận sự khổ chế này của họ (x Mc 2,19-20). + Còn anh, khi ăn chay…: Đức Giê-su muốn môn đệ của Người phải ăn chay trong sự kín đáo và khiêm tốn: thay vì rắc tro lên mặt, để râu tóc bù xù, quần áo dơ bẩn… thì họ cứ việc rửa mặt, chải dầu thơm giống như thường làm khi phải đi ra đường, mục đích để cho người khác không biết họ đang ăn chay.
4. HỎI ĐÁP:
- HỎI 1) : Khi Đức Giê-su nói: “Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả công cho anh” (c. 4b.6b.18b), phải chăng Người muốn cổ võ một thứ luân lý vụ lợi: “Cho đi để được nhận lại”?
- ĐÁP:
Thực ra không phải vậy. Vì nếu có ý khích lệ người ta làm việc thiện để được lợi cho mình, thì Đức Giê-su đã hứa ban những lợi ích thuộc về trần gian như tiền của, sức khỏe, sự thành công… Nhưng ở đây Người không cho biết phần thưởng của Chúa Cha sẽ ban là gì. Nơi nhiều đoạn khác, phần thưởng được hứa hầu như luôn là Nước Trời đời sau hoặc hoa trái thiêng liêng của Nước Trời là sự sống muôn đời (x. Mt 25,46; Mc 10,30). Các môn đệ sẽ được tham dự vào quyền làm chủ vũ trụ của Người (x. Lc 22,28-29), được xét xử mười hai chi tộc Ít-ra-en trong ngày tận thế (x. Mt 19,28). Ở đây, phần thưởng Đức Giê-su hứa cho những kẻ làm việc lành phải được hiểu theo nghĩa Cánh Chung, và mang tính vô thường, nghĩa là: được Chúa ban không vì việc làm đó đáng thưởng, nhưng chỉ vì tình thương và lòng nhân hậu vô biên của Người (Dụ ngôn đầy tớ vô dụng: Lc 17,7-10). Hơn nữa, phần thưởng ở đây còn được hiểu là chính Thiên Chúa. Những ai làm việc thiện trước mặt Thiên Chúa, với ý hướng muốn làm đẹp lòng Ngài và để tôn vinh Ngài, thì sẽ được gặp Ngài, được xem thấy Ngài và sẽ tìm thấy hạnh phúc cho bản thân sau này.
- HỎI 2): Việc ăn chay muốn đẹp lòng Thiên Chúa xứng đáng nhận được nhiều ơn lành của Ngài, người môn đệ ăn chay như thế nào?
- ĐÁP:
Muốn cho việc ăn chay có giá trị trước mặt Thiên Chúa, thì cần tránh cách ăn chay hình thức đã từng bị Đức Chúa quở trách, và phải kèm theo những việc tốt xứng đáng được Đức Chúa chấp nhận, như ngôn sứ I-sai-a đã tuyên sấm lời Chúa như sau: “Này, ngày ăn chay, các ngươi vẫn lo kiếm lợi, vẫn áp bức mọi kẻ làm công cho mình. Này, các ngươi ăn chay để mà đôi co cãi vã, để nắm tay đánh đấm thật bạo tàn…”. Nào, cách ăn chay mà Đức Chúa ưa thích chẳng phải thế này đó sao: “Mở xiềng xích bạo tàn, tháo gông cùm trói buộc, trả tự do cho người bị áp bức, đập tan mọi gông cùm… Chia cơm cho người đói, rước vào nhà những người nghèo không nơi trú ngụ. Thấy ai mình trần thì cho áo che thân, không ngoảnh mặt làm ngơ trước người anh em cốt nhục”. Bấy giờ ánh sáng ngươi sẽ bừng lên như rạng đông, vết thương ngươi sẽ mau lành. Đức công chính ngươi sẽ mở đường phía trước, vinh quang Đức Chúa bao bọc phía sau ngươi. Bấy giờ ngươi kêu lên Đức Chúa sẽ nhận lời, ngươi cầu cứu, Người liền đáp lại: “Có Ta đây!” (Is 58,6b-9a).
II. SỐNG LỜI CHÚA
1. LỜI CHÚA: “Khi bố thí đừng cho tay trái biết việc tay phải làm” (Mt 6,3).
2. CÂU CHUYỆN: CHỖ NÀO TRONG NHÀ THỜ LOÀI CHUỘT ÍT BỊ QUẤY RẦY NHẤT
Có một con chuột cống sống trong một ngôi nhà thờ cổ ở miền quê nước Pháp. Một hôm khi đi lang thang trong nhà thờ kiếm cái gì ăn cho đỡ đói, bỗng nó gặp một con chuột khác cũng đang đi tìm thức ăn. Hai con chuột làm quen và hỏi thăm về chỗ ở của nhau. Con thứ nhất tâm sự: “Tớ đang sống chui rúc dưới gầm tòa giải tội trong nhà thờ này, nhưng chẳng mấy khi được yên thân. Vì lúc nào cũng có người đến xưng tội làm mất giấc ngủ của tớ !”. Nghe vậy, chuột thứ hai tỏ ra thông cảm với bạn liền nói: “Vậy thì bạn hãy dọn đến ở chung với tớ. Chỗ tớ đang ở vừa ấm áp sạch sẽ, lại vừa yên tĩnh và ít bị quấy rầy !” Chuột thứ nhất ngạc nhiên nói: “Có một chỗ ở như thế trong nhà thờ thật ư ? Hãy cho tớ biết chỗ đó là chỗ nào vậy ?”. Chuột thứ hai đáp: “Đó là thùng quyên góp giúp đỡ người nghèo ở cuối nhà thờ này đấy!”.
3. SUY NIỆM:
1) Việc ăn chay cầu nguyện mang lại những ích lợi nào trong đời sống đức tin:
- Một là ăn chay là một cách thế tỏ lòng sám hối giúp tránh được sự trừng phạt của Thiên Chúa. Ni-ni-vê là một thành phố tội lỗi lẽ ra đã bị Thiên Chúa tiêu diệt do tội qua nhiều. Nhưng khi nghe được lời ngôn sứ Gio-na rao giảng, dân thành đã cùng nhau ăn chay hãm mình để bày tỏ lòng sám hối nên cuối cùng đã được Thiên Chúa tha tội và Người đã bỏ ý định trừng phạt cả thành (x. Gn 3,1-10).
- Hai là ăn chaykết hợp với cầu nguyện sẽ mang lại sức mạnh để xua trừ ma quỷ và tội lỗi. Khi ăn chay là chúng ta thực tập làm chủ sự thèm ăn của bản thân, nên cũng sẽ làm chủ được tính xác thịt. Ăn chay còn giúp chúng ta đón nhận được nhiều ơn Chúa để xua trừ ma quỷ như Đức Giê-su đã cho các môn đệ biết lý do các ông không trừ được ma quỷ như sau: “Giống quỷ này không chịu ra, nếu người ta không ăn chay cầu nguyện” (Mt 17,21). Chính Đức Giê-su đã nêu gương ăn chay cầu nguyện suốt 40 đêm ngày trước khi đi loan báo Tin Mừng để dạy các môn đệ rằng: khi làm một công việc về đức tin mà muốn đạt kết quả, chúng ta cần phải ăn chay cầu nguyện để được Chúa ban ơn trợ giúp mới hy vọng được thành công.
- Ba là ăn chay phải gắn liền với việc thực thi công bình bác ái mới đẹp lòng Thiên Chúa và được hưởng ơn cứu độ của Ngài. Do đó chúng ta cần phải gắn bó sự ăn chay với việc bác ái chia sẻ cơm bánh cho người nghèo đói, hoặc góp phần vào các công trình phúc lợi xã hội hay việc xây dựng Hội thánh.
2) Phải ăn chay thế nào mới đẹp lòng Thiên Chúa?
Cốt yếu của việc ăn chay không phải là sự nhịn ăn, nhưng là tâm tình thống hối tội lỗi và quyết tâm quay về làm hòa với Thiên Chúa và tha nhân, muốn được thêm ơn sủng của Thiên Chúa… Nếu không có những tâm tình ấy, việc ăn chay sẽ chỉ là một hình thức và không có giá trị trước mặt Thiên Chúa. Ngôn sứ Giê-rê-mi-a đã tuyên sấm như sau: “Chúng có ăn chay, cầu khẩn, Ta cũng chẳng thèm nghe tiếng; có dâng lễ toàn thiêu và lễ phẩm, Ta cũng chẳng tỏ lòng xót thương” (Gr 14,12).
Ăn chay cũng là một việc làm nội tâm và không cần cho người khác biết. Ngôn sứ Giô-en đã tuyên sấm lời Đức Chua như sau: “Ðừng xé áo, nhưng hãy xé lòng. Hãy trở về cùng Ðức Chúa là Thiên Chúa của anh em” (Ge 2,13). Ðiều quan trọng là phải trở về với Thiên Chúa hơn là chay tịnh bề ngoài cho người ta thấy. Về phần Ngôn sứ I-sai-a, ông cũng nhấn mạnh điều quan trọng của việc ăn chay phải đi đôi với sự thuẹc thi công bình bác ái như sau: “Này, ngày ăn chay, các ngươi vẫn lo kiếm lợi, vẫn áp bức mọi kẻ làm công cho mình. Này, các ngươi ăn chay để mà đôi co cãi vã, để nắm tay đánh đấm thật bạo tàn… Cúi rạp đầu như cây sậy cây lau, nằm trên vải thô và tro bụi, phải chăng như thế mà gọi là ăn chay trong ngày các ngươi muốn đẹp lòng Ðức Chúa? Cách ăn chay mà Ta ưa thích chẳng phải là thế này sao: mở xiềng xích bạo tàn, tháo gông cùm trói buộc, trả tự do cho người bị áp bức, đập tan mọi gông cùm? Chẳng phải là chia cơm cho người đói, rước vào nhà những người nghèo không nơi trú ngụ; thấy ai mình trần thì cho áo che thân, không ngoảnh mặt làm ngơ trước người anh em cốt nhục? (Is 58,3-7).
3) Chúng tôi phải làm gì ?:
- Như vậy phải chăng chúng ta không cần phải ăn chay mà chỉ cần đối xử tốt với nhau, thực hiện công lý và bác ái thôi hay sao? Thực ra Chúa muốn chúng ta “các điều này vẫn cứ phải làm, mà các điều kia thì không được bỏ” (Mt 23,23). Hình thức và nội dung phải đi đôi với nhau. Vì thế, khi ăn chay, chúng ta vừa nhịn ăn hoặc ăn ít để thực hiện khổ chế về hình thức, nhung cũng phải kèm theo nội dung là sự thực thi công bình bác ái nữa.
- Một việc đạo đức chúng ta cần thực hiện trong Mùa Chay là sự bố thí, quảng đại chia sẻ cơm bánh vật chất cho những người nghèo đói đang cần sự trợ giúp của chúng ta. Thánh Phao-lô đã khuyên các kỳ mục ở Ê-phê-xô: “Và phải nhớ lại lời Chúa Giê-su đã dạy: Cho thì có phúc hơn là nhận” (Cv 20,35). Thánh Gia-cô-bê cũng dạy các tín hữu phải thể hiện đức tin bằng hành động bác ái như sau: “Giả như có người anh em hay chị em không có áo che thân và không đủ của ăn hàng ngày, mà có ai trong anh em lại nói với họ: Hãy đi bình an, mặc cho ấm và ăn cho no”, nhưng lại không cho họ những thứ thân xác họ đang cần, thì nào có ích gì ?” (Gc 2,15-16).
- Việc bố thí chia sẻ giúp chúng ta ý thức giá trị tương đối của đồng tiền, biết dùng đồng tiền để làm vinh danh Thiên Chúa và cứu rỗi anh em, giúp chúng ta bớt đi lòng dính bén với những của cải vật chất đời này như Đức Giê-su đã khuyên chàng thanh niên giàu có muốn nên trọn lành như sau: “Anh chỉ thiếu có một điều, là hãy đi bán những gì anh có mà chia cho người nghèo, anh sẽ được một kho tàng trên trời, rồi hãy đến theo tôi” (Mc 10,21).
- Cuối cùng Bố thí còn là cách đền tội hữu hiệu trong Mùa Chay này. Sứ thần Ra-pha-en đã khuyên cha con nhà Tô-bi-a thực hành sự bố thí như sau: “Bố thí đi đôi với đời sống công chính, thì tốt hơn có của mà ở bất công. Làm phúc bố thí thì đẹp hơn là tích trữ vàng bạc. Việc bố thí cứu cho khỏi chết và tẩy sạch mọi tội lỗi. Những người làm phúc bố thí sẽ được sống lâu” (Tb 12,8-9).
4. HỎI ĐÁP:
HỎI: Trong Mùa Chay, ngoài những việc đạo đức thường lệ, ta nên làm thêm các việc đạo đức nào khác phù hợp tinh thần chay tịnh? 2) Hiện nay ta cần xét xem mình đang có mối tội đầu (thói hư tật xấu) nào và ta phải làm gì để tu sửa?
ĐÁP:
1) Việc đạo đức: Dự lễ và rước lễ hằng ngày, mỗi ngày cố gắng làm vài ba việc hãm mình hay việc bác ái để đền tội, quyết tâm tu sửa một thói hư như: Chửi thề tục tĩu, lười biếng đọc kinh tối gia đình, trốn trách nhiệm khi không đưa tiền về góp phần chi tiêu trong gia đình…
2) Hãy tập làm các việc tốt đối lập với thói hư, kèm theo một lời nguyệt tắt như: “Lạy Chúa Giê-su. Trong Mùa Chay này, xin giúp con quyết tâm chừa bỏ thói hay nói xấu kẻ con không thích, bằng cách mỗi ngày tìm ra một điểm tốt của họ và kể ra để khen họ với người thứ ba. Nhờ đó hy vọng con sẽ ngày một nên hoàn thiện giống nhú Chúa Cha trên trời nhiều hơn”.
5. NGUYỆN CẦU:
LẠY CHÚA GIÊ-SU. Cùng với toàn thể Hội Thánh, con bước vào Mùa Chay. Con xin tạ ơn Chúa đã cho con có được một thời gian thuận tiện để duyệt xét lại cuộc đời của con, hầu phát huy những điều tốt và chấn chỉnh những sai lỗi thiếu sót nơi bản thân con. Xin chiếu dọi ánh sáng Lời Chúa để con nhận ra con người thật với những yếu hèn của con. Nhất là xin đổ Thần Khí của Chúa để nâng đỡ con. Chỉ nhờ ơn Chúa giúp con mới có thể mau mắn trỗi dậy trở về giao hòa với Chúa và ngày một trở nên con người mới theo ý Chúa muốn.
X) HIỆP CÙNG MẸ MA-RI-A
Đ) XIN CHÚA NHẬM LỜI CHÚNG CON.
Đ) XIN CHÚA NHẬM LỜI CHÚNG CON.
Suy niệm của P. Trần Đình Phan Tiến: NGHI THỨC SÁM HỐI
Sám hối, và thanh luyện khác nhau như thế nào? Thưa “sám hối” mang ý nghĩa chủ động, tích cực. Còn “Thanh luyện” mang ý nghĩa bị động, lệ thuộc, mang ý nghĩa tiêu cực hơn.
Vâng, thưa quý vị! Từ sự giải thích đơn giản nêu trên, chúng ta có thể hiểu được ý nghĩa của “Mùa Chay”. Vậy, Mùa Chay là gì? Thưa, Mùa Chay là mùa sám hối. Bắt đầu từ thứ tư Lễ Tro cho đến Lễ Lá, thời gian là bốn mươi ngày. Vậy, Mùa Chay cũng có hai đặc tính.
- Một là sám hối tâm hồn để cùng Chúa Giêsu bước vào hành trình tử nạn của Người, có nghĩa là tưởng niệm cuộc Thương Khó của Chúa Giêsu.
- Hai là chuẩn bị tâm hồn đón mừng Lễ Phục Sinh.
Thật sự, đặc tính của Mùa Chay luôn diễn ra trong những ngày suốt trong năm, đó là: “Nghi thức sám hối” ở mỗi đầu Thánh Lễ.
Khởi đi từ bài đọc I (Ge 2, 12-18), nhất là ở câu (12-13). Chúa phán như sau : “Các người hãy ăn chay khóc lóc, than van và thành tâm trở về với Ta; phải xé lòng mình ra chớ đừng xé áo, phải qui thuận Thiên Chúa là Chúa mình.
Lòng nhân hậu Ngài lại hay thương xót,
tính đơn thuần lại rất khoan dong,
trước họa tai chóng mủi lòng” (Ge 2, 12 -13).
tính đơn thuần lại rất khoan dong,
trước họa tai chóng mủi lòng” (Ge 2, 12 -13).
Vâng, chúng ta thấy qua tiên tri Giô-en, Thiên Chúa biểu lộ lòng nhân từ đối với dân của Ngài. Theo đó, chúng ta biết Thiên Chúa vô cùng nhân từ, Ngài là Đấng vô thủy, vô chung, có nghĩa là vô biên, tự có và hằng hữu. Âý thế mà, Thiên Chúa lại rất mực yêu thương con người, vì bản chất của Thiên Chúa là” yêu thương”. Vì nếu, Thiên Chúa không yêu thương con người, hà tất Thiên Chúa dựng nên con người, rồi nữa, nếu Thiên Chúa không yêu thương con người, thì sau bao nhiêu lần con người phản bội lại với Thiên Chúa, thì Thiên Chúa vẫn thứ tha. Vì nếu không, thì làm sao con người có sự tồn tại. Đó là lẽ đương nhiên, nên chi, có thể minh chứng được rằng: Thiên Chúa hằng sống, và Thiên Chúa hằng yêu thương. Vì sự tiêu diệt kẻ ác đối với Thiên Chúa không khó, thiết nghĩ còn” dễ “hơn là yêu thương con người. Bởi vì, để yêu thương con người cách trọn vẹn và hợp tình, hợp lý. Thiên Chúa phải hạ mình làm Người, mặc lấy một kiếp phàm nhân. Sống như một phàm nhân trong Thiên Tính, để rồi qua nhân tính phàm nhân, Thiên Chúa phải trả giá Máu, là giá Cứu Độ qua Ngôi Lời của Thiên Chúa là Đấng Cứu Thế Giêsu-Kitô.
Vâng, Mùa Chay vì thế được gọi là “Mùa Chay Thánh”. Vậy Mùa Chay Thánh có 02 ý nghĩa :
- Tưởng niệm việc Thiên Chúa cứu thoát dân Ngài trong Cựu Ứơc bốn mươi năm trong sa mạc (Ds chương 11 – 21) (Cứu gián tiếp)
- Tưởng niệm cuộc khổ nạn và Phục Sinh của Con Thiên Chúa làm Người (Cứu trực tiếp).
Trước hết kỷ niệm bốn mươi năm trong sa mạc của Dân thánh, Dân riêng của Thiên Chúa. Nhắc nhớ rằng trong lịch sử Thiên Chúa không quên Dân Của Ngài. Nuôi một đoàn dân đông dảo trong suốt bốn mươi năm trường, cứ ngày đi, đêm nghỉ, không làm lụng chi hết. Đói thì có lương thực từ trời là Man-na, như sương trời( bánh rơi xuống từ trời như sương), và thịt thì chim cút cứ sà xuống để cho dân bắt làm thịt ăn. Chúng ta thấy, Thiên Chúa quyền năng và kỳ diệu như vậy trong suốt 40 năm, không phải là chuyện đùa. Qủa thật, từ cổ chí kim, và cho đến tận thế, có vị vua nào trên trần thế, hay quyền bính nào, chủ nghĩa nào nuôi được dân của họ trong thời gian dài như thế? Qủa thật là chỉ có Thiên Chúa, Đấng Tạo dựng và Cứu Chuộc con người mới thực hiện được như vậy.
Bài đọc II (2Cr 5, 20-6, 2), thánh Phaolô cho chúng ta biết chúng ta phải làm hòa với Thiên Chúa. Như vậy, ý nghĩa của Mùa Chay là lúc Thiên Chúa thi ân giáng phúc là dịp thuận tiện cho con người quay về với Thiên Chúa.
Như vậy, Mùa Chay là Mùa Cứu Độ, Mùa Ân phúc, Mùa làm lành, Mùa giao hòa với Thiên Chúa và nhân loại. Vì Thiên Chúa đã thi ân giáng phúc cho chúng ta qua Đức Giêsu-Kitô. Nên chúng ta cũng phải thi ân cho kẻ khác, muốn vậy, chúng ta phải làm việc lành, phúc đức đó là: CẦU NGUYỆN VÀ ĂN CHAY. Nhưng Bác ái, cầu nguyện và ăn chay như thế nào?
Theo đó, chủ đề của Đoạn Phúc Âm (Mt 6,1-6 . 16-18) Lễ Tro hôm nay là: Ba Kín Đáo.
- Bác Ái cách kín đáo (c 1-4)
- Cầu Nguyện Cách kín Đáo (c 5-6)
- Ăn chay cách kín đáo (c 16 -18)
- Cầu Nguyện Cách kín Đáo (c 5-6)
- Ăn chay cách kín đáo (c 16 -18)
Vâng, thưa quý vị! Về ý nghĩa “kín đáo”, thì Chúa Giêsu đã giải thích cặn kẽ, vì sao phải “kín đáo” khi thực hành việc đạo đức.
Vì người Do-thai họ cũng biết “Bố thí”, “cầu nguyện” và “ăn chay”, theo tinh thần và ý nghĩa của việc “chay tịnh” trong Kinh Thánh. Nhưng thật ra họ ăn chay, nhưng họ không “tịnh”. Vâng, “Kín Đáo” theo Chúa Giêsu trong đoạn Tin Mừng trên, có nghĩa là “Tịnh”.
“Tịnh” là điều mà Chúa Giêsu nhắc nhở cũng như đã làm gương cho chúng ta. Có thể nói suốt hành trình làm Người của Chúa Giêsu là một chữ “TỊNH”.
Việc dạo đức phải làm trong mùa chay là: Bác Ái, Cầu Nguyện và Ăn chay, nhưng những việc làm đó phải làm một cách kín đáo để Thiên Chúa là Đấng thấu suốt mọi bí ẩn sẽ trả công cho chúng ta. Vâng, chúng ta cùng cảm tạ Chúa Giêsu, là Đấng đã chỉ đường cho chúng ta biết thực hành việc đạo đức cách xứng hợp khi Mùa Chay đến, đó là phải “TỊNH”. Vâng nếu “Chay” mà không” Tịnh” thì không còn là chay nữa. “Tịnh” là phương pháp tối ưu của Mùa Chay.
Mong rằng chúng ta thực hành Mùa Chay cách xứng hợp theo Lời dạy của Chúa Giêsu, hầu mang lại hoa trái cho chúng ta. Amen.
Suy niệm của Lm PX Vũ Phan Long, ofm: CÁC HÀNH VI TÔN GIÁO
Người nào làm một hành vi tôn giáo mà nhằm một phần thưởng nhân loại trần thế, thì mất phần thưởng thần linh và vĩnh cửu. Người nào làm vì Thiên Chúa, nghĩa là cách nhưng-không, không tìm phần thưởng, thì được ban thưởng.
1- Ngữ cảnh
Sau khi đã đề cập đến các quan hệ với kẻ khác (quan hệ hàng ngang: x. Mt 5,21-48), Đức Giêsu xác định cách thức đúng đắn phải theo mà thiết lập quan hệ với Thiên Chúa Cha (quan hệ hàng dọc: x. 6,1-18). Ba ví dụ về các hành vi tôn giáo được nêu ra: bố thí, cầu nguyện và ăn chay. Đây là ba tập tục đạo đức truyền thống của Do Thái giáo.
2- Bố cục
Bản văn có thể chia thành bốn phần:
1) Nguyên tắc chung (6,1);
2) Ba việc đạo đức (6,2-6.16-18):
a) Bố thí (cc. 2-4),
b) Cầu nguyện (cc. 5-6),
c) Ăn chay (cc. 16-18).
Ba đoạn được kết cấu như nhau, thành hai cách song song: lệnh truyền tiêu cực – động lực – phần thưởng; lệnh truyền tích cực – động lực – phần thưởng. Các đoạn này có cùng những điểm tương phản như nhau: công khai / ẩn giấu; để người ta thấy / để Chúa Cha thấy; phần thưởng đã nhận / phần thưởng sẽ nhận từ Chúa Cha.
Cấu trúc này khiến ta thấy ý hướng của đoạn văn không nhắm khuyến khích thực thi các việc đạo đức ấy, nhưng là đề nghị cách làm tốt.
3- Vài điểm chú giải
- để cho thấy (1): Động từ theaomai có nghĩa là “trình diễn” (như diễn kịch).
- sẽ chẳng được Cha của anh em, Đấng ngự trên trời, ban thưởng (1): Bản văn hy-ngữ là misthon ouk echete (thì hiện tại, chứ không phải là thì tương lai) para tô patri hymôn tô en tois ouranois, dịch sát là “anh em không có phần thưởng bên cạnh (hay: với) Cha anh em trên trời”. Thế nhưng cho đến nay, các bản dịch có thế giá đều dịch là “you will have no recompense from your heavenly Father” (NAB; xem thêm các bản dịch tiếng Anh NRSV, NIV, ESV…); Bản dịch của Nhóm Pd CGKPV dịch diễn ra, nhưng cũng cùng một nghĩa như thế, và nghĩa này hẳn là được diễn tả trong hy-ngữ bằng para tou patros (paravới thuộc-cách, trong khi ở đây là para với tặng-cách). Nhưng các bản dịch tiếng Pháp dịch rất sát bản hy-ngữ là “pas de récompense auprès de votre Père qui est aux cieux” (TOB), “pas de récompenseauprès de votre Père qui est dans les cieux” (BJ), “các ngươi mất công nơi Cha các ngươi, Đấng ngự trên trời” (NTT), và “mercedem non habetis apud Patrem vestrum, qui in caelis est” (Nova Vg).
Trong khuôn khổ bài này, chúng tôi không thể trình bày chi tiết các lập luận, nhưng chỉ có thể giới thiệu tóm tắt. Sau khi bàn về ba hành vi công chính (bố thí, cầu nguyện và ăn chay) và cách Thiên Chúa “trả lại” (6,4.6.18), tác giả Mt quay ra đặt đối lập các của cải trần thế với của cải mà người ta tích lũy được với Thiên Chúa (x. Mt 6,19-21). Bản văn Mt 6,19-21 đặt đối lập của cải tích lũy nơi trần gian với của cải tích lũy trên trời với Thiên Chúa. Của cải trần gian hôm nay có đây, mai sẽ đi mất, nên tốt nhất hãy tích lũy kho tàng trên trời với Thiên Chúa.
Trong Cựu Ước, có quan niệm các của cải người ta thủ đắc được nhở làm các việc lành, đặc biệt nhờ việc bố thí, thì được giữ trên trời với Thiên Chúa. Sách Châm ngôn đã nói: “Thương xót kẻ khó nghèo là cho Đức Chúa vay mượn, Người sẽ đáp trả” (Cn 19,17; xem thêm 14,21.31; 28,8; 10,2; 11,4). Sách Tôbia(4,5-11; có thể so sánh Tb 12,8-9 với Mt 6) cũng cùng một chiều hướng với sách Cn. Sách Huấn ca29,9-13 và 2 Mcb 12,4-5 cũng có một ý tưởng như thế.
Trong Tin Mừng Lc, chúng ta gặp câu chuyện ông nhà giàu: “Hãy bán tài sản của mình đi mà bố thí. Hãy sắm lấy những túi tiền không hề cũ rách, một kho tàng không thể hao hụt ở trên trời, nơi kẻ trộm không bén mảng, mối mọt không đục phá. Vì kho tàng của anh em ở đâu, thì lòng anh em ở đó” (Lc 12,33-34). Không giống như các kho lẫm của ông nhà giàu, các túi tiền không hề cũ rách có được nhờ bố thí sẽ tồn tại sau khi chết (x. Lc 6,32-37).
Riêng với tác giả Mt, cần ghi nhận: ngài mô tả “trời” (ouranoi ở số phức) như là một nơi trữ của cải cho đến ngày cánh chung (khi Con Người trở lại, parousia). Trở lại với bản văn Mt 6,1, vì echete (= anh em có) ở thì hiện tại, ta hiểu: phần thưởng vì thực thi đức công chính được tích lũy với Thiên Chúa cho tới khi cuộc tính sổ đến. Xin tạm ví với khoản lương hưu trí: ai thực thi đức công chính không phô trương thì “có” (bây giờ) một phần thưởng ở trên trời; người ấy không được rút tiền ấy vào lúc này, bởi vì tiền ấy được dành cho thời điểm chính xác thuộc tương lai. Đến đoạn kết, tác giả dùng một châm ngôn để tái khẳng định tính cao cả của kho tàng trên trời (x. 6,19-21).
- bố thí (2): Eleêmosynê là phẩm chất của một người eleêmôn, người có eleos, lòng từ bi thương xót, thông cảm, đạo đức, tức đồng nghĩa với từ Híp-ri (k)hesed.
- Bọn đạo đức giả (2): Hypokritês có nghĩa là “diễn viên”. Người hypokritês diễn kịch, họ giả bộ chú ý đến Thiên Chúa, nhưng trong thực tế, họ đặt trọng tâm nơi bản thân: họ tìm cách được người ta khen ngợi, thán phục.
- trả lại (4): Bản hy-ngữ nói trống: apodôsei, “sẽ trả lại cho người ấy” (apo hàm ý có điều gì đó ràng buộc; một món nợ). Trong ngôn ngữ thương mại, đây là việc thanh toán một hóa đơn.
- phòng (6): Tameion, “phòng” đây, trong ngôi nhà Paléttina, là một thứ “buồng (để thực phẩm)” thường ở dưới hầm, không có cửa sổ tức cũng không có ánh sáng (x. Is 26,20; 2 V 4,33).
4- Ý nghĩa của bản văn
* Nguyên tắc chung (1)
Câu mở đầu này nối kết ch. 6 với 5,20: “Nếu anh em không ăn ở công chính hơn (dịch sát: “Nếu sự công chính của anh em không dồi dào hơn) các kinh sư và người Pharisêu, thì sẽ chẳng được vào Nước Trời”. Trong Kinh Thánh, từ ngữ “sự công chính” (sedeqah) được dùng để tổng hợp các tương quan của con người với Thiên Chúa, đó là sự đạo đức, tôn giáo tính, đức tin.
Vị Thiên Chúa của Đức Giêsu là Người Cha (3,17; 5,16.45; 6,1.4.6.8.9.14.15.18; 7,11.21). Các tương quan với Người phải mang dấu ấn là sự tín tưởng, tín nhiệm, nhất là sự chân thật. Người là Đấng không thể bị lừa dối bởi những chuyện bề ngoài, đóng kịch. Trước nhan Người, điều đáng kể là các hành vi chứ không phải là các lời nói. Sự trong sáng, sự chân thật không những là đặc tính của các tương quan với Thiên Chúa mà còn với cả anh chị em đồng loại nữa. Lời khuyên Đức Giêsu ban cho các môn đệ là “đừng phô trương công đức (= dịch sát, “làm sự công chính, dikaiosynên”) trước mặt (pros) người ta, để hòng được họ thấy (theathênai)” (x. cha Nguyễn Thế Thuấn). Người không nhắm đến các việc làm mà là ý hướng. Làm các hành vi phụng tự hoặc các điều Luật đòi hỏi để được người ta thấy có nghĩa là hành động để nhận lời khen và tiếng vỗ tay của họ. Làm như thế là nhắm tới danh thơm tiếng tốt của mình. Đây là một thứ tôn giáo giả danh, nhắm trình diễn (theaomai), thì trống rỗng, vì phá hỏng giá trị của việc làm.
Do Thái giáo quy định nhiều việc thực hành đạo đức. Mt nêu ra ba hành vi tiêu biểu của “sự công chính” của người Israel đạo đức: bố thí (6,2-4), cầu nguyện (6,5-6) và ăn chay (6,16-18).
* Ba việc đạo đức (2-6.16-18)
Cần ghi nhớ hai cách thực thi: 1) “để được người ta thấy” và “được họ khen ngợi” (cc. 2.5.16); đó là cách của bọn “đạo đức giả”; 2) trong quan hệ thân tình với “Chúa Cha, Đấng thấy trong nơi bí ẩn” (cc. 4.6.18); đây là cách Đức Giêsu chờ đợi các môn đệ theo.
Một hành vi thực hiện trước nhan Chúa Cha “nơi kín đáo: (cc. 4.16.18) không có nghĩa là một “hành vi bí mật”, mà là bất cứ hành vi nào, kể cả hành vi công khai, được thực hiện trước nhan Chúa Cha, Đấng “thấy trong nơi kín đáo”, nghĩa là Đấng thấu suốt ý hướng sâu xa nhất của các con tim.
a) Việc bố thí (cc. 2-4). Bố thí là việc làm “công chính” theo phép cải danh[1][1], tức là thay vì nói là “bố thí”, người ta nói là “sự công chính”. Lý do: sự bất bình đẳng trong xã hội trên đất nước Paléttina, đặc biệt sau Lưu đày, đã khiến người ta hiểu sự công chính-từ bi thương xót ưu tiên theo nghĩa là “bố thí” (x. Xh22,20-26; 23; Lv 25; Đnl 15; Hc 29,1tt). Việc bố thí càng trở nên quan trọng hơn với các ngôn sứ và các bậc hiền giả. Vụ việc của người nghèo được Thiên Chúa coi là vụ việc của chính Người. Việc bố thí nằm trên đường hướng của lễ hy sinh: nó xóa tội lỗi và cho con người xứng đáng nhận ơn cứu độ (x. Đn 4,24 (LXX); Hc 35,2). “Đừng … như bọn đạo đức giả thường làm”. Các hành vi mà người đạo đức giả làm không quy hướng về Thiên Chúa hoặc về sự thiện hảo của người thân cận, nhưng cho các quyền lợi riêng tư của người ấy, cho tiếng tăm của riêng người ấy trước mặt người đời. Nếu đó là động lực thúc đẩy người ấy hành động, người ấy không thể nhận được bất cứ phần thưởng nào từ phía Thiên Chúa. Người môn đệ Chúa Kitô phải bố thí theo cách ngược lại với bọn đạo đức giả, nghĩa là “đừng cho tay trái biết việc tay phải làm” (c. 3). Hình ảnh này không muốn nói là phải nhắm mắt lại khi biếu tặng một món gì, nhưng là phải coi mình là xa lạ với chính các hành vi tốt lành của mình.
b) Cầu nguyện (cc. 5-6). Cầu nguyện trong Đền Thờ, tại hội đường và các nơi công cộng, riêng tư hoặc trong nhà, chiếm một phần quan trọng trong đời sống người Do Thái (x. Is 58,3-7; Er 2,4; Tb 12,8; Br1,5). Không có giờ nào trong ngày mà lại không có kèm theo một lời ngợi khen (chúc tụng) dâng lên Thiên Chúa. Tân Ước cũng nói đến đòi hỏi này (x. Lc 5,33; 1 Tx 5,17). Trong bài giảng này, Đức Giêsu cảnh giác các môn đệ coi chừng những méo mó mà sự đạo đức được tổ chức, nhất là đạo đức công cộng, có thể gặp. Bổn phận phải ngỏ lời với Thiên Chúa vào những lúc nhất định trong ngày đã đưa người Do Thái đến những thái độ đạo đức (đứng, giang tay hoặc giơ tay, cúi mình, quỳ gối, phủ phục, v.v.) tại bất cứ nơi nào họ hiện diện, kể cả nơi công cộng. Sự khoe khoang cũng có thể len lỏi vào trong lối hành xử chủ yếu thánh thiêng này. Bọn “đạo đức giả” không phải chỉ là những người giả bộ một kiểu đạo đức thực ra không có (x. Mt 22,18), mà còn là tất cả những ai, ý thức hay không ý thức, chỉ quan tâm đến hành vi bên ngoài, đến dáng vẻ bề ngoài, đến nghi thức. Họ nghĩ rằng khi mình làm tất cả những điều này đúng luật, thì Thiên Chúa phải coi là đã được phục vụ, cho dù ý hướng của người ta có đi tới tận đâu, hoặc chỉ nhắm cho được người ta nể trọng và ca ngợi. Đức Giêsu không hề có ý sửa đổi nghi thức Do Thái về cầu nguyện, nhưng chỉ gợi ra cách cầu nguyện đúng đắn khi bảo là tránh sự khoe khoang, vụ hình thức, giả hình. Lời nhắc nhở của Người cũng ở trong chiều hướng của truyền thống ngôn sứ và khôn ngoan (x. Am5,21-25; Hs 8,11-13; Mk 6,6-8; Gr 7; Ed 18; Is 58,1-12; Ge 2,12-13; v.v.). Lời Đức Giêsu bảo “vào phòng, đóng cửa lại” (c. 6) không phải là một lời dạy phải theo sát mặt chữ. Ai cầu nguyện trong tình cảnh ấy không chắc chắn là không bị hư danh thúc đẩy. Ngay cả trong thinh lặng của phòng mình, người ta vẫn có thể cầu nguyện như làm một hành vi ích kỷ. Đức Giêsu muốn nói là phải làm sao để không xóay vào mình nhưng là một gặp gỡ với Thiên Chúa. Khi đó, người ta có thể cầu nguyện nơi công cộng, với cộng đoàn, mà vẫn đạt mục tiêu là đối thoại thực sự với Thiên Chúa, cũng như có thể cầu nguyện riêng tư, nơi phòng kín, mà vẫn không đạt mục tiêu. Dù sao “việc cầu nguyện ẩn giấu” vẫn giúp dễ đi tới tương quan thân tình với Thiên Chúa là Cha. Vì thế, Đức Giêsu có thể kết luận: “Và Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả lại cho anh”.
c) Ăn chay (cc. 16-18). Ăn chay là một cách quan trọng để thực hành “sự công chính” cũ và mới. Kiêng cữ các thực phẩm nhiều ngày, nhiều tuần, là điều quen thuộc trong thế giới Do Thái. Nếu tính theo ngày, có thể ăn chay từ 1 đến 40 ngày; nếu tính theo tuần, có thể ăn chay từ một đến ba tuần. Kể từ thời Lưu đày, người ta tăng thêm các thời gian ăn chay hàng năm (Ngày Lễ Xá tội, Kỷ niệm tàn phá Đền Thờ; các tai họa công cộng; v.v… Xem Dcr 7,3.5; 8,19; Er 4,16; Nkm 9,1). Ngày chay nổi tiếng là Ngày Kippur (Lv16,29; 23,27-32), vì việc ăn chay có kèm theo các nghi lễ nhằm nêu bật ra bên ngoài ý nghĩa thống hối của nó: than vãn, gào khóc, mặc các bộ áo thô hèn, rắc bụi và tro lên người, bỏ các quan hệ vợ chồng, bỏ săn sóc thân thể, bỏ tắm rửa, không xức dầu thơm, không đi giày, không chào hỏi, nằm ngủ trên đất, tham dự các buổi hội họp phụng vụ. Những người đạo đức ăn chay mỗi tuần hai lần. Việc ăn chay hạ thấp con người và tiêu diệt các khát vọng vô trật tự của họ, như thế, nó thanh luyện, xá tội, ban ân huệ (x. 1 Sm 7,6;2 Sm 12,6; 1 V 21,27; Gr 36,9; Ge 1,13-14; 2,15; Gn 3,7; Er 8,21-23; Đn 9,3; Tb 12,8; Et 4,16; Tv35,13; 69,11; v.v.).
Đức Giêsu không kết án việc ăn chay nhưng cách thức đôi khi người ta theo để ăn chay. Thay vì diễn tả sự hạ mình của cá nhân, nó lại trở thành một cơ hội để tỏ mình ra với tính kiêu ngạo, tức hoàn toàn ngược lại với những gì việc ăn chay phải diễn tả ra. Thay vì là một hành vi thống hối và quay về với Thiên Chúa, nó lại là một khẳng định về tính khoe khoang. Sự hoán cải chỉ có ở bề ngoài, không có thật; trái tim, tâm trí vẫn như cũ, vẫn còn xa Thiên Chúa. Việc ăn chay của người môn đệ, cũng như việc bố thí và cầu nguyện, phải làm kín đáo. Đức Giêsu không hề có ý đề nghị một lối sống thẩm mỹ thống hối, nhưng mời thính giả xét lại các ý hướng từng thúc đẩy họ làm các việc đạo đức. Rửa mặt, xức dầu thơm là những hành vi mở đầu cho lễ mừng hơn là cho ngày tang ma, nên chúng che giấu được các từ bỏ mà hối nhân bắt mình phải làm. Trong thực tế, người môn đệ ăn chay có thể giữ một thái độ mừng lễ bởi vì biết giá trị của việc thống hối của mình trước nhan Thiên Chúa. Do đó, người ấy xử sự như đi đến một bữa tiệc mừng.
Toàn bản văn này cũng mang một sứ điệp như đoạn 5,13-16: mọi lối xử sự của người Kitô hữu phải tỏ lộ Thiên Chúa ra và đưa đến chỗ tôn vinh Người, chứ không phải là một cơ hội để đưa mình ra mà khoe khoang hay tự mãn.
+ Kết luận
Người nào làm một hành vi tôn giáo mà nhằm một phần thưởng nhân loại trần thế, thì mất phần thưởng thần linh và vĩnh cửu. Người nào làm vì Thiên Chúa, nghĩa là cách nhưng-không, không tìm phần thưởng, thì được ban thưởng.
Toàn bản văn và văn cảnh (x. Mt 5,43-48; 6,9-13) mời ta nối kết đề tài phần thưởng với đề tài Chúa Cha và quan hệ Cha-con. Để đáp lại những hành vi nhân loại diễn tả hữu-thể-trước-Chúa-Cha, điều sẽ được ban, trước tiên đó là quan hệ đáp lại từ phía Chúa Cha. Các hành vi tôn giáo trung thực này sẽ sản sinh hoa trái bên trong: Thiên Chúa “đáp lại” quan hệ ta thiết lập với Người. Vậy có thể nói phần thưởng nằm ngay bên trong: nó chính là sự tăng trưởng quan hệ Cha-con.
5- Gợi ý suy niệm
1. Cách thức “sống sự công chính” theo Tin Mừng, là sự kín đáo, chiều sâu nội tâm của các ý hướng, quên mình và ưu tiên cho danh dự và quyền lợi của Thiên Chúa. Một đời sống tôn giáo giả danh, quy ngã, thì đã chiếm mất chỗ của sự đạo đức thật, chủ yếu là hướng thần. Đây là một sự đảo lộn vừa phi lý vừa nguy hiểm.
2. Khi bố thí, người Kitô hữu phải coi là mình ở xa chính mình đến nỗi mình không còn có thể phân biệt những gì mình đang làm. Đức Giêsu bảo chúng ta là phải tránh mọi ý ngầm khi làm hành vi lành thánh để bảo toàn được tính cao siêu và ngay thẳng của việc giúp đỡ người anh em. Sự khác biệt cốt yếu giữa việc bố thí của bọn đạo đức giả và của người Kitô hữu là một bên làm “trước mặt loài người”, còn bên kia làm “trước mặt Thiên Chúa”. Bọn đạo đức giả thì lấy loài người làm thẩm phán đánh giá việc mình làm, còn Kitô hữu thì chờ đợi sự đánh giá của chính Thiên Chúa.
3. Xu hướng dụng-cụ-hóa việc cầu nguyện là sự méo mó khó giải thích nhất của đời sống đạo đức, bởi vì xu hướng này vận dụng vào mà phục vụ chính ta tất cả những gì chủ yếu thuộc về Thiên Chúa. Để cầu nguyện, không phải chỉ nhìn nhận Thiên Chúa cách lý thuyết là đủ, mà phải gặp gỡ Người, cảm nhận về Người, trao đổi trò chuyện với Người như với người bạn, một người cha, một đồng nghiệp. Nơi cô tịch không những giúp tránh khoe khoang, mà còn giúp thông giao với Thiên Chúa.
4. Việc ăn chay, cũng như mọi đau khổ khác, là một nguồn vui cho người ăn chay, bởi vì nó cho họ được đến gần Thiên Chúa hơn. Lời Đức Giêsu mời gọi hãy có một thái độ vui tươi thay vì u ám thảm sầu nhấn mạnh đến ý nghĩa chung cuộc của việc thống hối Kitô giáo: được chịu đau khổ là một ân huệ, thì được ăn chay cũng thế.
[1][1] Phép cải danh (HL. antonomasia) là một phương thức tu từ, trong đó người ta dùng tên riêng thay cho tên chung hoặc dùng tên chung thay cho tên riêng. Ví dụ: Hắn là một thằng Sở Khanh; người họ Hứa (do quen hứa suông). Xem Đinh Trọng Lạc, 99 Phương tiện và Biện pháp tu từ tiếng Việt (Nxb Giáo dục; 2003) 60tt.
***
Lạy Chúa Giê-su Thánh Thể,
Chúa là sự sống trường sinh. Chúa đã từng hứa ban cho chúng con sự sống trường sinh. “Ai ăn bánh này sẽ không chết bao giờ”. Chúng con xin Chúa thương ngự đến tâm hồn chúng con. Một tâm hồn còn mang nhiều bụi trần, còn lắm thương tích do yếu đuối, lỗi lầm gây ra. Xin chữa lành tâm hồn chúng con. Xin tái tạo tâm hồn chúng con nên trong sạch, tinh tuyền để sức sống của Chúa luôn ở lại với chúng con.
Lạy Chúa, dẫu biết rằng kiếp người thật mong manh. Đời tựa như “bóng câu qua cửa sổ”, hay gió thoảng mây bay “một cơn gió thoảng của đủ làm nó biến đi”. Nhưng Chúa ơi! Sao chúng con vẫn cứ bám víu vào trần gian. Con bám vào tiền tài, danh vọng, thú vui trần thế mà lãng quên tình Chúa. Tâm hồn chúng con mang bao vết nhơ lầm lỡ của thói hư tật xấu và những đam mê bất chính. Xin Chúa giúp chúng con biết lắng nghe tiếng Chúa và thành tâm quay trở về với Chúa qua việc thống hối, ăn năn trong mùa Chay Thánh. Xin cho chúng con biết tuân giữ và thi hành những điều Chúa chỉ dạy, hầu cho chúng con được hưởng nhờ ơn Cứu Chuộc đời đời. Xin cho chúng con giữ đức bác ái với tha nhân, dẹp bỏ lòng hận thù, xa tránh những đam mê dục tình và các chước cám dỗ thường phơi bày trong cuộc sống chúng con.
Xin Chúa nhân từ phù giúp, che chở, nâng đỡ chúng con có đủ sức lướt thắng ba thù là ma qủy, thế gian, xác thịt. Chúng con trông cậy vào lượng từ bi Chúa như lời Chúa phán: “Ta muốn lòng chân thành chứ không muốn của lễ, vì Ta đến để kêu gọi những người có lòng ăn năn sám hối”. Xin Chúa đổi mới tâm hồn và canh tân con người, để chúng con nên một tạo vật mới giữa cuộc sống hôm nay. Amen.
Không có nhận xét nào: